SZYNY OCHRONNE DLA SPORTOWCÓW

SZYNY  OCHRONNE  DLA SPORTOWCÓW

W dzisiejszych czasach uprawianie sportu jest promowane na całym świecie jako jedno z najważniejszych zachowań prozdrowotnych, szczególnie w wieku rozwojowym. Bardzo popularne wśród młodzieży stają się takie dyscypliny, jak: kolarstwo górskie, windsurfing, skateboarding, snowboarding, jeździectwo, wspinaczka. Wszystkie te dziedziny niosą ze sobą realne ryzyko urazów, także w obrębie jamy ustnej. Najczęściej dochodzi do złamania korony zęba w obrębie szkliwa i zębiny lub złamania korony zęba z obnażeniem miazgi zębowej.               Bardzo często występuje też całkowite zwichnięcie zęba, złamanie korzenia zęba. Urazy mechaniczne zdarzają się także w szkołach na zajęciach wychowania fizycznego lub w czasie treningów w klubach sportowych. Prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest wysokie nie tylko w sportach kontaktowych (judo, karate, boks), ale również w grach zespołowych (piłka nożna, koszykówka, piłka ręczna, hokej) oraz w czasie ćwiczeń akrobatycznych.

Związki i federacje sportowe stosunkowo wcześnie zauważyły problem urazów podczas rozgrywek sportowych. Zaowocowało to opracowaniem i ciągłym udoskonalaniem wytycznych i przepisów, do których powinni lub muszą stosować się zawodnicy. Są nimi m.in. obowiązek stosowania kasków ochronnych przez uprawiających żużel, footbol amerykański oraz szyn nazębnych (ochronnych) dla bokserów.

 

Korzyści płynące ze stosowania ochronnych szyn nazębnych przez sportowców są niezaprzeczalne. Badania przeprowadzone wśród zawodników wykazały, że współczynnik urazów u graczy używających szyn ochronnych spadł o połowę niż u  graczy, którzy szyn nie używali.

 

Idealna szyna nazębna powinna charakteryzować się:

– dobrą adaptacją do twardych i miękkich tkanek jamy ustnej,

– odpowiednią stabilizacją,

– wysoką zdolnością do absorpcji energii uderzenia i redukcją przenoszenia sił na staw skroniowo-żuchwowy czy podstawę czaszki,

– zastosowaniem materiału biokompatybilnego,

– optymalną grubością (3-5 mm),

– łatwością utrzymania higieny,

– nie powinna utrudniać mowy, a zwłaszcza oddychania podczas uprawiana sportu.

 

Wśród ochronnych szyn nazębnych wyróżnia się:

1.Standardowe szyny fabryczne – gotowe do użycia. Są wykonywane z mas termoplastycznych, których NIE można poddawać formowaniu. Cechuje je zbyt mała retencja oraz niewielki stopień adaptacji do twardych i miękkich tkanek jamy ustnej. W celu spełniania funkcji ochronnej wymagają pełnego zwarcia łuków zębowych, przez co uniemożliwiają mowę oraz znacznie utrudniają oddychanie. Z tego powodu dystrybucja i absorpcja energii urazu jest niewielka.

 

 

2. Szyny fabryczne – formowane w ustach. Są także szynami standardowymi. Można je jednak w pewnym stopniu kształtować. Dostępne są dwa typy szyn fabrycznych, formowanych w ustach:
„Stock”, „Boil And Bite”. Aż 40% sportowców, używających szyny „boil and bite” stwierdziło, że szybko traciły retencję „stawały się luźne”, a dwóch na trzech użytkowników skarżyło się, że ich stosowanie jest „niewygodne”.

 

 

 3. Szyny indywidualne – wykonywane są na zlecenie lekarza dentysty w laboratorium dentystycznym, które musi dysponować odpowiednim oprzyrządowaniem (Erkoform 3D Motion).  Wśród nich wyróżnia się szyny jednowarstwowe i wielowarstwowe   (2- i 3-warstwowe). O wyborze rodzaju szyny indywidualnej decyduje przede wszsytkim:

– ocena kliniczna lekarza,

– preferencje pacjenta,

– specyfika uprawianego sportu  (inny rodzaj szyny stosuje się u osób uprawiających np. sporty motocyklowe – pełny kask z ochroną żuchwy, a inny u uprawiających np. boks,karate).

 

Konstrukcja szyn indywidualnych zapewnia dobrą retencję, najlepszą dystrybucję i absorbcję siły urazu. Najmniej ze wszystkich utrudniają mowę i oddychanie. Grubość poszczególnych warstw, zależy od prawdopodobieństwa i siły urazu, czyli od dyscypliny sportowej.

U dzieci i młodzieży uprawiających np.  hokej,  hokej na trawie,  squosch,  kickboxing,  boks   zalecane są indywidualne  szyny    (3-warstwowe)   PLAY SAFE Triple

Używanie nazębnych szyn ochronnych może w istotny sposób zapobiegać powstawaniu urazów w obrębie tkanek jamy ustnej, a w razie silnej ekspozycji ograniczyć jej skutki. Jednak, aby spełniały one swoją rolę, potencjalni użytkownicy muszą wiedzieć o możliwości ich stosowania. Zapobieganie urazom sportowym w obrębie narządu żucia jest szczególnie ważne u pacjentów w wieku rozwojowym. 

Niezwykle ważna jest więc edukacja nie tylko młodych sportowców, ale także ich rodziców oraz trenerów i nauczycieli wychowania fizycznego, bo jak wiadomo zapobieganie, choć nie zawsze tanie, to jednak generuje dużo niższe koszty niż leczenie.

Share this :